Saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar,
mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının
tenkisini dava edebilirler (TMK. m: 560/1).
Yasal mirasçıların paylarına ilişkin olarak tasarrufta yer alan
kurallar, mirasbırakanın arzusunun başka türlü olduğu tasarruftan
anlaşılmadıkça, sadece paylaştırma kuralları sayılır (TMK. m: 560/2).
Saklı pay sahibi mirasçılara ölüme bağlı tasarrufla yapılan ve tasarruf
edilebilir kısmı aşan kazandırmaların onların saklı paylarını aşan kısmı
orantılı olarak tenkise tabi olur (TMK. m: 561).
Tenkise tabi birden fazla ölüme bağlı tasarrufun bulunması halinde,
saklı pay sahibi mirasçıya yapılan kazandırmanın saklı payı aşan kısmı
ile saklı pay sahibi olmayan kimselere yapılan kazandırmalar orantılı
olarak tenkis edilir (TMK. m: 561).
Mirasbırakan, tasarruf edebileceği kısmı aştığında, saklı payı zedelenen
mirasçı, iflası halinde iflas dairesinin veya mirasın geçtiği tarihte
kendisine karşı ellerinde ödemeden aciz belgesi bulunan alacaklıların
ihtarına rağmen tenkis davası açmazsa, iflas idaresi veya bu
alacaklılar, alacaklarının elde edilmesi için gerekli olan oranda ve
mirasçıya tanınan süre içinde tenkis davası açabilirler (TMK. m: 562/1).
Mirasçılıktan çıkanların, çıkarma tasarrufuna itiraz etmemesi durumunda
da iflas idaresi veya alacaklılar, aynı koşullarla tenkis davası
açabilirler (TMK. m: 562/2).
Tenkis nasıl yapılır?
Tenkis, mirasbırakanın arzusunun başka türlü olduğu tasarruftan
anlaşılmadıkça, mirasçı atanması yoluyla veya diğer bir ölüme bağlı
tasarrufla elde edilen kazandırmaların tamamında, orantılı olarak
yapılır (TMK. m: 563/1).
Ölüme bağlı tasarrufla kazandırma elde eden kimse, bazı vasiyetleri
yerine getirmekle yükümlü kılınmışsa, kazandırmanın tenkise tabi
tutulması halinde, bu kimse mirasbırakanın arzusunun başka türlü olduğu
tasarruftan anlaşılmadıkça vasiyet borçlarının da aynı oranda tenkis
edilmesini isteyebilir (TMK. m: 563/2).
Tenkis Davasında Husumet, kime yöneltilir?
Kendisine tenkise tabi tasarruf yapılan kişiye yöneltilir.
Tenkis Davası nerede açılır?
Mirasbırakanın son yerleşim yeri Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır (TMK. m: 576).
Tenkis Davası ne zaman açılır?
Tenkis davası açma hakkı, mirasçıların saklı paylarının
zedelendiğini öğrendikleri tarihten başlayarak 1 yıl ve her halde
vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın açılması
tarihlinin üzerinden 10 yıl geçmekle düşer (TMK. m: 571/1).
Bir tasarrufun iptali bir öncekinin yürürlüğe girmesini sağlarsa,
süreler iptal kararının kesinleşmesi tarihinde işlemeye başlar (TMK. m:
571/2).
Tenkis iddiası, defi yoluyla her zaman ileri sürülebilir ÇTMK. m: 571)
MURİS MUVAZAASI DAVALARI
Muris muvazaası, niteliği itibariyle vasıflı bir muvazaa
türüdür. Söz konusu muvazaada, miras bırakan gerçekten sözleşme
yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak
mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını
gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını,
tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye
kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle
devreder.
Yapılan sözleşmede, görünürdeki sözleşme tarafların
gerçek iradesine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Medeni
Kanun md.706, Borçlar Kanunu md.213 ve Tapu Kanunu md.26’daki
öngörülen şekli koşullardan yoksun bulunduğundan, saklı pay
sahibi olsun olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava
açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeniyle geçersizliğin
tespitini ve buna dayanarak oluşturulan tapu kaydının iptalini
isteyebilirler.
Tapusuz taşınmazlar ve taşınır mallar için ise muvazaa davası
açılamaz. Çünkü tapusuz taşınmazlar ve taşınır malların devri
özel şekli koşullara bağlanmadığı için bu işlemlerin geçersiz
olduğunun ispatı mümkün değildir.
DAVANIN ESASI:
Muris muvazaası davasının esasını oluşturan çok sayıda olay bulunmaktadır. Bunların başında;
Kız çocuklardan mal kaçırılmak istenmesi,
Birden çok evlilik yapanların ikinci eşin çocuklarını kayırması,
Yaşlı ya da ölümcül hastalığa yakalanmış olanların yakınlarındaki mirasçılarını uzaktaki mirasçılarına tercih etmeleri,
Miras bırakanın kırgınlık duyduğu mirasçısına karşı daha çok sevdiği mirasçısını kayırması durumları gelmektedir.
Muris muvazaası davalarının esasını yukarıda belirttiğimiz durumlar ve
benzeri hallerde yapılan danışıklı işlemler oluşturmaktadır. Bu
danışıklı işlemler satış, bağış ya da ömür boyu bakma sözleşmesi
karşılığında bir malın devri olabilmektedir.
DAVA AÇMA ZAMANI, ZAMANAŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER:
Muris muvazaası davası miras bırakanın ölümünden sonra açılabilir. Miras
bırakan ölmeden önce hem muris muvazaası davası hem de taraf muvazaası
davası açılamaz. Muris muvazaası davasında zamanaşımı ve hak düşürücü
süre yoktur. Muvazaayı öğrenen taraf hiçbir süre ile kısıtlı olmaksızın
dava açabilir.
Miras bırakan ölmeden önce dava açılmış ve daha sonra miras bırakan
ölmüşse yine de davaya devam edilemez. Çünkü davacının, dava açmaktaki
hukuki yararı davanın açıldığı tarihteki duruma göre değerlendirilir. Bu
durumda dava reddedilecektir. Ancak miras bırakanın ölümünden sonra
tekrar dava açılabilir.
DAVALILAR:
Muris muvazaası davasının davalısı miras bırakanın muvazaalı işlemle
taşınmazını devrettiği kişidir. Bu kişi ölmüşse onun mirasçısı davalı
olarak gösterilir. Eğer taşınmazı muvazaalı veya kötü niyetli olarak
devralan ikinci ve sonraki el durumunda bulunan kişiler varsa onlarda
davalı olarak gösterilmelidir.
Taşınmazın danışıklı işlemin diğer tarafı durumunda olan kişi adına
kurulmuş bir şirkete satış gösterilmesi durumunda da taşınmazı satın
alan şirket davalı olarak gösterilecektir.
DAVA AÇILAMAYACAK HALLER
Yargıtay’ın muris muvazaası olarak kabul etmediği bazı haller bulunmaktadır.
Muvazaaya konu taşınmaz eğer miras bırakan tarafından değil bir başka
üçüncü kişi tarafından satılmışsa yani satış işlemi üçüncü kişi ile
miras bırakanın danışıklı işlem yaptığı kişi arasında yapılmışsa
taşınmazın parası miras bırakan tarafından ödense dahi muris muvazaası
olduğu kabul edilmemektedir.
Miras bırakanın para bağışladığı kişinin bu para ile taşınmaz satın alması durumunda da muvazaa iddiası kabul edilmemektedir.
Devredilen taşınmaz tapuda resmi bağış yolu ile devredilmişse ve resmi
bağış sözleşmesinin koşulları yerinde ise muris muvazaası davası
açılamaz ancak koşulları varsa mirasta tenkis davası açılabilir.
Miras bırakan taşınmaz hakkında ipotek veya kira sözleşmesi yapmış ve bu
sözleşmeleri de tapuya şerh vermişse lehine ipotek veya kira sözleşmesi
şerhi verilen kişiler aleyhine muris muvazaası davası açılamamaktadır.
Miras bırakanın borç senedi düzenlemesi durumunda da yine muris
muvazaası davası açılamamakta sadece koşulları varsa tenkis davası
açılabilmektedir.
Miras bırakan mirasçısından mal kaçırmak amacıyla kadastro tespiti
esnasında taşınmazı bağışta bulunmak istediği kişi üzerine
kaydettirmişse bu durumda da muris muvazaası davası açılamamaktadır.
Bunun yerine tapu iptali ve tescili davası açılması gerekir.
Miras bırakan ile taşınmaz üzerinde paydaş olan mirasçı, miras bırakanın
kendi payını sağken bir başkasına devretmesi üzerine açtığı şufa davası
reddedilmişse, miras bırakanın ölümünden sonra aynı pay için muris
muvazaası davası açamaz.
TALEP KONUSU:
Açılacak olan davada, muvazaalı olarak yapılmış olan taşınmazın devir
işleminin iptali ve davacının miras payı oranında kendi adına tescili
talep edilecektir.
DELİLLER:
Muris muvazaası davasında her tür delile başvurulabilir. Uyuşmazlığın
özelliğine göre tapu kayıtları, banka hesapları, kadastro tutanakları,
vergi makbuzları, elektrik, su, doğalgaz makbuzları, mektup ve benzeri
yazışmalar, tanık, bilirkişi incelemesi, keşif ve bunlara benzer başkaca
deliller gösterilebilir.
Google da nasıl arandı:
tenkis davası, Tenkis, tenkiste zamanaşımı, tenkis davası nedir, tenkis
davası zamanaşımı, tenkis davası mirasçı, tenkis davasi zaman asimi,
tenkis davasında zamanaşımı, tenkise tabi kazandırmalar, tenkise tabi
olmak ne demek, tenkis davası kime açılır, tenkis davası iptal davası,
tenkis davası husumet, Tenkis davası açma hakkı, tenkis davalarında
zamanaşımı, saklı pay tenkis davası, saklı pay dava süresi, mirasta
tenkis davası karar kesinleşmeden, mirasta tenkis davası, mirasta saklı
pay,miras
avukatı,istanbul miras avukatı,miras avukatı istanbul,miras hukuku uzmanı.
Etiketler: miras tenkis, mirasta saklı pay, mirasta tenkis davası
karar kesinleşmeden, saklı pay tenkis davası, tenkis davası, tenkis
davası husumet, tenkis davası nedir, tenkise tabi kazandırmalar
|