Ölümlü ve yaralamalı trafik kazalarında tazminat hakkında genel bilgi

Trafik kazaları çoğu zaman organ ve uzuv yaralanmaları ya da kayıplarıyla sonuçlanacabileceği gibi bazı durumlarda ölümle de sonuçlanabilir.

Bu gibi durumlarda kayba uğrayanın kendisi yada mirasçıları uğradıkları zararın telafisi amacıyla karşı taraftan kusurlarıyla orantılı neticede tazminat isteme hakkına sahiptirler.

Kimler Maddi ve Manevi Tazminat Davası Açabilir?

Eğer trafik kazası mağduru hayatta ise kendisi,vefat etmiş ise bundan zarar gören yakınları,nişanlısı,bakım ve desteği altındaki kişilerin dava açma hakkı mevcuttur.Mağdur ölmeden açılan bir davaya mirasçıları devam edebilmektedir.

Tazminat davası kime karşı açılabilir?

Kazada kusuru olan karşı tarafa dava yöneltilebileceği gibi sigorta şirketi de davalı olarak gösterilmesi gerekmektedir.KTK 97. Madde uyarınca 'Zarar gören zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde doğrudan doğruya sigortacıya talepte bulunabileceği gibi dava da açabilir' demektedir.

Burdaki ince ayrıntı maddi zararın sigorta şirketinden talep edilmesi,eğer karşılanmıyorsa sigorta şirketine maddi tazminat davası açılması yönünde olup,Mağdur veya miraçıları Manevi tazminat taleplerini sigorta şirketine karşı sunamamaktadır.Manevi tazminat yönünden talepler sadece kusurlu karşı tarafa karşı sürülebilir.

Sigorta şirketinin belirlenmesi

Kazaya sebebiyet verenin trafik veya kasko poliçesini hazırlayan sigorta şirketi olabilir.Bu sigorta şirketleri birbirinden farklı ise her ikisinden de talepte bulunmak veya dava açmak mümkündür.

Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası,sigorta ettirenin 3. şahıslara verdiği zararı karşılamak üzere,hem 3. şahısları hem de sigorta ettireni koruma amacıyla oluşturulmuş bir zarar sigortası türüdür.

Kanun koyucu yasak olmasına rağmen Zorunlu Mali Mesuliyet sigortasını yapmadan trafiğe çıkan ve kazalara karışarak bu araçların verdiği zararlardan dolayı 3.şahısların mağdur olmasını engellemek amacıyla güvence hesabı kurmuştur.Böylece kazaya karışan aracın trafik sigortası bulunmasa da güvence hesabından söz konusu zararın tazminini mağdur talep edebilmektedir.

Tazminat davalarında zamanaşımı

Bu süre Mağdurun uğradığı zararı ve failini öğrendiği tarihten itibaren 1 yıldır.Tüm bunların yanında kazanın meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıllık genel zamanaşımı sözkonusudur.Şayet dava sigorta şirketine açılacak ise bu süre 2 yıla uzayacaktır.

Eğer Trafik kazası sonucu ortaya çıkan durum bir cezayı ve ceza davasını gerektirir ise ceza kanunlarında düzenlenmiş olan daha uzun zaman aşımı süreleri uygulanacağından bu süre daha da uzayacaktır.

Ölümlü trafik kazaları neticesinde, vefat edenin yakınları için talep edilecek tazminat hakları aşağıda belirtilmiştir.

Destekten yoksun kalma tazminatı,

Cenaze ve defin giderleri,

Vefat edenin, vefatı anına kadar yapılan tedavi giderleri ve diğer masraflar,

Kazaya karışan aracın uğradığı hasara ilişkin maddi tazminat,

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

Trafik kazası neticesinde hayatını kaybeden müteveffanın yaşamı süresince destek olduğu ve vefat sonrasında bu destekten yoksun kalan kişiler için doğan maddi tazminata destekten yoksun kalma tazminatı denir. Destekten yoksun kalma tazminatını talep edebilecek kişiler;

Müteveffanın ailesi , (Ölenin Eşi, Anne, baba, çocuk ve kardeşler)

Ölen ile aralarında akrabalık bağı olmasa da, ölenden sağlığında destek aldığını ispat etmek suretiyle 3. kişiler de destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilirler.

Vefat Eden Çocuk İse Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

Trafik kazası neticesinde, vefat eden çocuk ise, vefat edenin anne ve babası, çocuğun ileriki yaşlarında kendilerine destek olacağı nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı talep edebiliriler. Bu tazminat hesaplanırken, vefat eden çocuğun yaşı ile ileride destek olabileceği kişilerin yaşı ve diğer etkenler değerlendirilerek karar verilir.

Vefat Eden Kişinin Hastane Ve Tedavi Giderleri

Trafik kazası neticesinde hayatını kaybeden şahıs, vefatından önce tedavi görmüş veya ölenin yakınları tarafından tedaviye ilişkin başkaca masraflar yapılmışsa, yapılmış olan bu masraflar da maddi tazminat kapsamında, davalı taraftan istenebilir.

Vefat Edenin Cenaze Ve Defin Giderleri

Trafik kazası neticesinde hayatını kaybedenin cenaze ve defin giderleri de maddi tazminat kapsamında davalıdan talep edilecektir. Bu giderler;

Defin giderleri,

Cenazenin bir yerden bir yere taşınması için gereken zorunlu masraflar,

Kefen masrafı,

Yemek giderleri vb. giderlerdir.

Genellikle Mahkemelerce yapılan uygulamalarda, yukarıda sayılan giderler için maktu olarak belirlenmiş 1.000 TL – 2.000 TL arası bir rakam takdir edilse de, ölenin yakınları, mahkeme tarafından belirlenen bedelden daha fazla masraf yaptığını ispatladığı takdirde, Mahkemenin ispatlanan bedel oranında karar vermesi gereklidir. Trafik Kazaları ve Tazminat Davası

Ölümlü Trafik Kazası Manevi Tazminat

Ölümlü trafik kazası neticesinde vefat edenin , yakınlarının , ölüm nedeniyle yaşadığı üzüntü ve ıstırabın bir parça da olsa tatmin edilebilmesi amacıyla kanun koyucu tarafından öngörülmüş bir tazminat türüdür. Ölümlü trafik kazası nedeniyle talep edilen manevi tazminata ilişkin takdiri yasa koyucu münhasıran hakime vermiştir. Dosya Hakimi talep konusu maddi tazminata ilişkin karar verirken, dosyaya sunulan raporlar ve diğer maddi deliller doğrultusunda hareket etmek zorunda iken, ölümlü trafik kazası neticesinde manevi tazminat hususunda, hakim karar verme serbestisine sahiptir. Fakat bu serbesti , hakimin keyfi bir şekilde karar verebileceği anlamına da gelmemektedir. Dosya hakimi, davalı ve davacı tarafların sosyo-ekonomik durumları, ölümlü trafik kazasının ve bunun neticesinde gerçekleşen vefatın ilgililer üzerindeki etkisi gibi gerçekleri dikkate alarak hakkaniyete uygun bir tazminata hükmedecektir.

Yaralamalı Trafik Kazaları

Yaralamalı trafik kazalarında, kaza neticesi yaralanan kişinin yaşamı sürdüğü için destekten yoksun kalma tazminatı yoktur. Trafik kazası neticesinde kazadan etkilenen kişi,

Kaza dolayısı ile yapılan tedaviye ilişkin giderleri,

Kaza dolayısı ile hastanede veya evinde yattığı, tedavi gördüğü süreç içerisinde çalışamadığı için mahrum kaldığı gelirlerin tazminini isteyebilir.

Kaza nedeniyle yaşadığı elem ve ıstırap için yine manevi tazminat talep edebilecektir.

İş Göremezlik Tazminatı

Trafik kazası neticesinde yaralanan kişide uzuv kaybı, kısmi veya tamamen felç olma durumu veyahut ta meslekte belli oranlarda kazanma gücünü kaybedenler bu nedenlerden dolayı tazminat isteme hakkına sahip olacaktır.

Trafik Kazası Sonrası Araçta Meydana Gelen Maddi Zararlar

Trafik kazası neticesi, kazaya karışan araçtaki maddi zararlar da, trafik kazasında kusurlu olan şahıstan ve kusurlu aracın sigorta şirketinden talep edilebilecektir.

Trafik Kazası Sonrasında Kime Karşı Maddi Tazminat Davası Açılır

Maddi Tazminat davalarında asıl davalı taraf , kusurlu aracın sürücüsüdür. Aracı kullanan şahıs rüşt sahibi değilse – çocuksa, akli melekeleri yerinde değilse vb.- bu şahsa velayeten velisine davanın yöneltilmesi gerekir.

Maddi Tazminat davalarında diğer davalı, aracın işleteni olan şahıs veya kurum olacaktır. Trafik kazasını yapan kişi ve aracın ruhsat sahibi farklı kişiler ise, dava hem kazayı yapan şahsa hem ruhsat sahibine karşı açılabilir. Önemle belirtmek gerekir ki, sadece aracın ruhsat sahibi olmak, davalı olmak için yeterli değildir. Kazaya karışan araç eğer gerçekten ruhsat sahibinin fiili tasarrufunda ise dava ruhsat sahibine de açılacaktır. Ancak ruhsat sahibi aracı farklı bir şahsa veya kuruma noter kanalıyla satışını yapmış ancak henüz trafikte devir yapılmamışsa o zaman davanın muhatabı aracı noter kanalıyla satın alan ve fiili tasarrufuna alan şahıs olacaktır.

Trafik Kazalarında Sigorta Şirketlerinin Sorumluluğu

Trafik kazası neticesinde açılacak maddi tazminat davalarında, kusurlu tarafa ait aracın Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası kapsamındaki trafik sigortası, kaza neticesinde meydana gelen maddi zararları (kazaya karışan) sigortalı ile birlikte müştereken ve müteselsilen ödemek zorundadır. Sigorta şirketinin sorumluluğu, sigorta poliçesinde belirtilen rakamla sınırlıdır. Halen Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası kapsamındaki poliçe miktarları 100.000 TL ile 175.000 TL arasındadır. Bu nedenle, trafik kazası neticesinde meydana gelen zarar 300.000 TL olsa bile , sigorta şirketi poliçede belirtilen rakamla sorumlu olacaktır. Genellikle sigorta şirketleri meydana gelen trafik kazası dolayısı ile sadece maddi zararlardan sorumlu olup manevi zararlardan bir sorumluluğu söz konusu değildir. Fakat poliçede, sigorta şirketine manevi tazminat için ekstra bir prim ödenmiş ve manevi tazminat da poliçe kapsamına alınmış ise, sigorta şirketi manevi tazminat konusunda da sorumlu olacaktır.

Trafik Kazasına Karışan Kusurlu Araç Sigortasız İse

Kanun gereği, trafiğe çıkan tüm araçların Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası yaptırması şarttır. Bu sigortayı yaptırmayan kişiler için idari para cezası uygulanmaktadır. Fakat buna rağmen, Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası yaptırmayan ve kazaya karışan araç ile ilgili nasıl bir işlem yapılacaktır. Bu durumda kanun gereği “Güvence Hesabı” adı verilen fon oluşturulmuştur. Trafik kazası neticesinde maddi zarara uğrayan kişi, bu zararını, kusurlu tarafın sigortacısı olarak Güvence Hesabına dava açmak yolu ile tahsil edecektir. Güvence Hesabı’nın trafik kazası nedeniyle oluşan maddi zararlara ilişkin sorumluluk sınırları kanun ile düzenlenmiştir.

Trafik Kazasında Kusurlu Taraf (Kazaya Neden Olan ve Çarpan Kişi) Belli Olmadığı Takdirde

Çarpanı belli olmayan trafik kazalarında, zarara uğrayan taraf, uğramış olduğu maddi zararların tazmini için yine Güvence Hesabına başvurabilir ve uğramış olduğu zararların tazminini buradan talep edebilir.