1- Ödeme Günü:Bu kanunlarda kesin bir şekil şartı değildir. Ödeme gününe yazılan bir tarih ö tarihte ödeme yapılacağına yazılı beyan anlamı taşır. Eğer önceden belirtilen bir tarihte ödeme/tahsil iin anlaşılmış ise tarihmutlaka yazılmalıdır. Yoksa vade şekli gösterilmemiş olan bono, görüldüğünde ödenir.
2- Türk Lirası: Senette belirtilen tutar, yani senede konu olan borç/alacağın miktarını ifade eder. Yukarıda örnek resimde de görüldüğü üzere kıymetli evrak hükkmündeki poliçenin miktar tutarının sağ ve soluna #5.000# yazılmış. Bu yöntem ile senette sonradan müdahaleyi, sağına ve soluna rakam ekleme çıkarmayı önlemek için bu gibi simgeler yazılır.
3- Kuruş: Borç/Alacak miktarının küsüratını ifade eder. Küsürat yoksa çizik atmak yeterlidir.
4- No: Birden fazla senet varsa senet numarası yazılır. Böylelikle hem alacaklı hem de borçlu hangi senet olduğunu, kaç tane daha senet kaldığını takip edebilir.
5- Vade: Üst tarafa yazılan ödeme gününü aynısı buraya yazılır. Genel yeamüller 12.10.2011 ise üst tarafa alt tarafa da 12 Ekim 2011 şeklinde yazılır. Bunda maksat ay gün karışıklığının önüne geçmek ve senet muhteviyatını daha açık hale getirmektir.
6- Alacaklı: Senette alacaklı olan gerçek veya tüzel kişinin ismi, namı yazılır. Tüzel kişi ise (örn: X ltd. şti, XXX a.ş) firma resmi ünvanı, gerçek kişi ise Ali Akça şeklinde yazılır.
7- Borç/Alacak Miktarı: Senete konu olan müktarister TL ister yabancı para cinsinden olsun yukarıya yazıldığı üzere rakamla değil yazıyla yazılır. Burada maksat tutarın yanlış algılanması, yazılmasının önüne geçip miktarı teyit etmektir. Üstte veya altta değişiklik, tahrifat yapılırsa eğer anlaşılmasına yardımcı olan unsurlardan biridir.
8- Borç/Alacak Miktarı: Küsürat varsa yazıyla yazılır.
9- Borcun sebebi: Burada borcun, alacağın neyden kaynaklandığı açıklanır. Daha açık bir ifade ile birine şu günde ödeme taahhüdü ile para verilip karşılığında bu senet hazırlanmışsa yani para borcuna istinaden hazırlanmışsa o kısma "nakden" ibaresi, Bir mal ve hizmet karşılığında ödeme yapılacaksa "malen" ibaresi yazılır. Burada maksat özellikle borç def-i, reddi veya itirazı durumlarında taraflara ispat şansı tanımaktır.
Mesela mal aldı iki ay sonrasına senet hazırlandı. Malın alınması, peşin ödemeler avanslar, faturası, irsaliyesi teslim tutanakları ve sözleşmesi anlaşmazlıklarda mahkemelere delil sunularak varsa haksızlık giderilebilmesi için taraflara ispat kuvveti verir.
10- Mahkeme: Senetten doğan anlaşmazlıklara hangi mahmemenin bakacağı yazılır. Taraflar aynı ildeyse o il, farklıildelerse anlaştıkları il,ciroya konu veya neresi olursa olsun derlerse Türkiye mahkemeleri diye not düşülür.
11- Borçlu kişi: Ödemeyi taahhüt eden borçlunun bilgilerinin yer aldığı kısımdır. Burada şahıs gerçek kişi ise; Adı, soyadı, açık adresi ve Tc kimlik numarası yazılmalıdır. Şahıs tüzel kişi ise firmanın ünvanı ticaret sicil gazetesi, resmi faturası ve kaşesindeki gibi yazılmalıdır. Firmanın direk kaşesi de yeterlidir.
12- Düzenlendiği tarih: Senetin düzenlendiği tarih yazılarak anlaşmanın ne zaman imza altına sokulduğu not edilerek yineolası bir anlaşmazlıklarda delil hükmü taşır. Ben borcumu ödedim diyen biri tediye, tahsilat makbuzunu veya banka dekontunu vet tarihini senetle karşılaştırarak hakime ibraz edebilir.
13- Borçlunun imzası: Borçlu olan tarafın adı soyadı ve imzası yer alır. Sol atarafa borçlu kimse onun adı ve soyadı yazılmalı o kişi imzalamalıdır.
Tüzel kişilik arz eden firmalarda ise firma kaşesi yada elle yazılmış firma bilgilerinin altına, üstüne fark etmez, kanuni imza atmaya yetkili temsilcisi imza atmalı attırılmalıdır. Bu önemlidir. Çünkü atmaya yetkili olmayan biri imzasını atarsa atan kişi borc karşısında yükümlü olacaktır.
TTK m.613: "...Muhatap veya keşidecinin imzaları müstesna olmak üzere poliçenin yüzüne konan her imza, aval şerhi sayılır..."
14- Kefil : Kıymetli evraka konu olan borca ilişkin kefil anlaşması varsa kefilin adı soyadı ve imzası atılır. Borçlu borcunu ödemez haciz yoluyla tahsili mümkün olmazsa alacaklı için mahkeme borcun tahsilini kefilde arar. Kefil ikinci borçlu hükmündedir.
15- Kefil bilgileri : Borca kefil olanın adı soyadı, adresi ve Tc kimlik numarası yazılır. Senette kefillik mecburi değildir. Kefil bulunmadan senet hazırlanabilir.
16- Senet özetleri : Senete ilişkin daha çok alacaklı tarafın işlerini kolaylaştıran bölümdür. Senetleri dosyalarken senet içeriğine nakmadan borçlu, vade, tutar gibi bilgilerle alacaklarını takip edebilir. Borçlu içinse doldurulduğunda gene tahrifata karşı önlem olarak doldurulabilir ama zorunlu değildir.
17- Senet muhteviyatı, dayanağı : Özellikle boş bırakılan bu kısıma senetin hangi borca istinaden hazırlandığı varsa sözleşme (Kira, teminat, taksit) için yazıldığı buraya eklenebilir. Yazılırsa iyi olur.
Yukarıdaki gibi hazırlanmış bir senet her iki taraf için gerekli şekil şartlarına tam haiz bir evraktır. Peki başka ayrıntı varmıdır?
Evet var. Ard niyet, cayma, ödeyememe, davaya ilişkin ispatta aşağıdaki ayrıntılara dikkat edilmelidir.
Seneti
borçlu olan taraf kendi el yazısıyla düzenlemelidir.
Senete
imza atılmaladan mutlaka iki taraf da okumalıdır.
Senet
imzalandıktan sonra borçlu olan mutlaka fotokopisini almalıdır.
Eğer
senete dair ayrıyeten hazırlanmış bir sözleşme varsa her nüshasından birer tane
taraflarda bulunmalıdır.
Senet
ödendiğinde özellikle imza kısmı oradan yırtılıp atılmalı,
Üzerine
bedeli ödenmiş, tahsil edilmiştir kaydı düşülmeli,
Mümkünse şu
tarihli şu tutarlı senete ilişkin hazırlanan diye not düşülerek makbuz
alınmalıdır,
Ödense
bile senet bir süre muhafaza edilmeli, ileride doğabilecek anlaşmazlık, sahte
senet olaylarına karşı önlem alınmalıdır.
Al
sen doldur diyerek boş senete kesinlikle imza atılmamalıdır.
NOT:
ALINTIDIR
